Inwazja Rosji na Ukrainę spowodowała napływ uchodźców do Polski, a tym samym wzrost zapotrzebowania na wynajem mieszkań. Na co powinien zwrócić uwagę właściciel nieruchomości, który udostępnia lokal obcokrajowcom?

Do sporządzenia umowy najmu albo użyczenia lokalu niezbędny jest legalny pobyt obcokrajowca w Polsce. W związku z sytuacją za wschodnią granicą, Sejm w marcu 2022 uchwalił specustawę, która reguluje zasady pobytu w Polsce obywateli Ukrainy, uciekających po 24.02.2022 r. Ustawa ta określa m.in.: warunki legalności pobytu, zasady wykonywania pracy, uczestnictwo w krajowym systemie oświaty, podstawy prawne udzielania pomocy. Ustawa w przypadku uchodźców, uciekających przed wojną w Ukrainie, uchyla szczególną ochronę lokatorów w czasie pandemii COVID-19. To znaczy, że eksmisja lokatora, zalegającego z czynszem, jest prostsza.

Należy również zweryfikować tożsamość najemcy, sprawdzić czy posiada kartę pobytu, paszport albo nr PESEL. Właściciel nieruchomości ma prawo poprosić o zaświadczenie o zatrudnieniu, a także wysokości zarobków.

Co powinna zawierać umowa najmu z obcokrajowcami?

Taka umowa, w dwóch egzemplarzach, powinna zostać napisana w języku polskim oraz języku, którym posługuje się najemca. Należy się upewnić, że wszystkie zawarte tam zapisy są zrozumiałe dla obcokrajowca. Dobrze jest w umowie zawrzeć punkt, w którym najmujący potwierdzi, że zrozumiał umowę. Winny się tam znaleźć następujące informacje:

• wskazanie stron,
• wskazanie przedmiotu umowy,
• czas trwania umowy (w tym wypadku nie powinien przekraczać 18 miesięcy od 24.02.2022 r.),
• warunki wypowiedzenia,
• prawa i obowiązki najemcy oraz właściciela,
• ilość osób, zamieszkujących w nieruchomości,
• zapis o podleganiu pod polską jurysdykcję.

Umowa najmu okazjonalnego

Taki rodzaj umowy podpisuje się u notariusza. Akt notarialny oświadczenia o poddaniu się egzekucji daje podstawę właścicielowi mieszkania do ubiegania się o nadanie klauzuli wykonalności, gdy najmujący zalega z płatnościami.

Jeden z zapisów specustawy zwalnia najmującego z konieczności wskazania lokalu zastępczego. Jest to ogromne ułatwienie, ponieważ uchodźcy z Ukrainy, uciekających przed inwazją rosyjską, zazwyczaj nie posiadają w naszym kraju miejsca, do którego mogliby się wyprowadzić.

Co jeśli upłyną termin najmu albo wypowiedzenia, a lokator nie chce się wyprowadzić?

W takim wypadku należy pisemnie wskazać termin opuszczenia lokalu. Jeśli owa czynność nie poskutkuje, należy sądownie rozpocząć postępowanie egzekucyjne. Pozew trzeba złożyć w sądzie rejonowym. Jeśli orzeczenie o eksmisji nie odniesie rezultatu, wkracza komornik i dokonuje opróżnienia lokalu.

Jak zabezpieczyć się przed ryzykiem?

Wynajem nieruchomości zawsze jest związany z ryzykiem, niezależnie od narodowości najemcy. Istnieją sposoby, aby zabezpieczyć się przed stratami. W tym wypadku należy się zastanowić nad:

• pobraniem kaucji,
• zwarciem umowy ubezpieczenia.

Kaucja może stanowić równowartość od kilku aż do dwunastu czynszów. W przypadku polisy należy skontaktować się z towarzystwem ubezpieczeniowym i wybrać najlepszą dla siebie opcję, uwzględniającą wynajem.

Ważne jest także spisanie przez strony protokołu zdawczo-odbiorczego, który opisuje stan mieszkania, instalacji oraz wyposażenia.